اوچ قیسا اؤیکو (چئخوو، کورتاسار، کافکا)
اوچ قیسا اؤیکو (چئخوو، کورتاسار، کافکا)
حاضیرلایان: حسین واحدی
حیله - آنتون چئخوو
قدیم‌دن، اینگیلیس‌ده اؤلوم جزاسینا محکوم ائدیلن گوناهکارلارین، اؤزلرینی آناتومیست‌لره و فیزیولوق‌لارا جسد اولا‌راق ساتما حاق‌لاری وارایدی. بو شکیلده الده ائدیلن پولو بعضی‌سی ایچگی‌یه ، بعضی‌لری‌ده عائله‌سینه وئرردی. بو محکوم‌لاردان قورخونج بیر جنایت‌دن جزاسی آلان‌لاردان بیری، بیر طب دوکتورونا خبر گؤندرمیش و اوزون و بئزدیریجی بیر بازارلیق‌دان سونرا، اؤزونو ایکی قوینئیا ساتار. آما دوکتوردان پولو آلار-آلماز، بیردن قهقهه‌لرله گولمه‌یه باشلایار.
- نه‌یه گولورسونوز؟،- دئیه دوکتور تعجبله سوروشار.
-
سیز منی آسیلا‌جاق بیر آدام اولا‌راق
ساتین آلدینیز- دئمیش گوناهکار گوله‌رک- آما من سیزی آلداتدیم! منی یاندیرا‌راق
اؤلدوره‌جک‌لر!
ها، ها، ها!
قاتیل صحیفه – خولییو کورتسار
اسکاتلندین بیر یئرینده، ایچیندن تصادفی بیر صحیفه‌سی بوش اولان کیتاب‌لار ساتیلیر. اگر بیر اوخوجو، ساعات گون‌اورتا‌دان سونرا اوچ‌ده بو صحیفه‌یه گلیرسه، اؤله‌ر.
یولا دوشمک - فرانس کافکا
درحال اوخوردان آتیمی گتیرمه‌لرینی امر ائتدیم. خیدمتچی امرلریمی آنلامادی. بونا گؤره اوخورا من اؤزوم گئتدیم، یه‌هه‌ری آتین اوستونه آتیب باغلادیم. اوزاق‌دان بیر ترومپئت [شیپور] سسی ائشیدیلیردی، خیدمتچی‌یه بو سسین نه معنایا گلدیگینی سوروشدوم. او هئچ بیر شئی بیلمیردی، البته هئچ بیر شئی ده ائشیتمیردی. تام باخچا قاپی‌سیندا یولومو کسدی و:
- هارا گئدیرسینیز مودور؟، دئیه سوروشدو.
- بیلمیرم،- دئدیم- فقط بورا‌دان چیخماق ایسته‌ییرم، یالنیز بورا‌دان چؤله. یئته‌ر کی، بورا‌دان چؤله اولسون، مقصدیمه چاتماغین تک یولو بو.
- یعنی مقصدینیزین نه اولدوغونو بیلیرسینیزمی؟، دئیه سوروشدو.
- بلی،- دئیه جاواب وئردیم- آز اؤنجه دئدیم. بورا‌دان چیخماق، مقصدیم بو.
قولو و بیناب کابابی
قولو و بیناب کابابی
یازار: حسین واحدی
قولو شرکت ده، ایش اوتاغیندا اوتوروب، ناهار واختینی گؤزله‌ییردی. بوگون ایداره‌لرینه ایش ایداره‌سینین باش مودورو گله‌جک ایدی.
آشچى‌خانادان کاباب اییی‌سی قولونو هوشدن آپاریردی. چکمه‌جه‌دن صوبح اؤزو ایله گتیردیگی کئیکی چیخاریب، گؤزلرینین قاباغینا توتوب دویونجا باخیب، قوخولاییب بیرداها چکمه‌جه‌یه قویدو، کابابا گؤره، داها چوخ آجیخماق ایسته‌دی.
ساعات 13:30- دا، ایش‌یولداشی ایله بیرگه آشچی‌خانایا گئدیب ماسا باشیندا اوتوروب، کابابین گلمه‌سینی گؤزله‌دیلر. یانینداکی ایش‌یولداشینا دئدی:
ـ آی یولداش بوگون بؤیوک مودورلردن گلیب، اونون کؤلگه‌سینده ائله‌بیل بیزده دویونجا کاباب یئیه‌جه‌ییک...
یولداشی ایسه دوداقلارین تعجبلو بوزوب دئدی:
ـ بس بئله مشه قولو... چوخ شوکور آللاها... چوخ شوکور...
بیرآزدان، آشچی‌باشی، بیرآز دوگو، یانیدا ایسه لیمون ایله قئیمه گتیریب قولو گیله وئردی. قولو هوروت- هوروت آشچی‌یا باخیب، سونرا دئدی:
ـ محمد‌علی! بیناب کابابلارینی کیم یئیه‌جک بس؟!
آشچی ایسه، "مشه قولو بوگون ایش ایداره‌سینین باش مودورو شیرکت‌دن گؤروش ائتمه‌یه گلیب، شیرکتیمیزین کؤلگه‌سینده کابابلاری دا او یئیه جک" دئییب، قاهقها ایله اوجاق باشینا دؤندو.
خاطیره‌لری سرمیشم یاغیشا
خاطیره‌لری سرمیشم یاغیشا
گولناره ایلهام‌دان منثور شعر
کؤچورن: حسین واحدی
یادلاشماق‌دان قورخدوقجا قورخولاری یادلاشدیردیق...
زامانی عقرب‌لردن اوغورلادیق.
گوناه یازماغا باشلادیق هر ساعتیمیزا.
بیر واخت بوغازیمیزدا دوگونله‌ییب آزادلیق‌دان محروم ائتدیگیمیز سؤزلری آزادلیغا قوووشدوردوق.
داها هیجانلانیب تیترمه‌دی اللریمیز. یوخ، عادی‌لشمه‌دیک. سئوگی‌نین آدینی قویدوق ساده‌جه.
ساغول‌لاریمیزین عؤمرو قیسالماغا باشلادی. هله‌لیک‌سیز بیتیردیک هر تئلئفون زنگینی. چوخ خبیس اولدوق. سالامات قال سؤزونو ده قییمادیق بیر-بیریمیزه.
سوسا‌راق آییردیق بیزی.
لال سوکوت‌لاری سونونجو اومیدلر بیلدیک.
ایندی یاغیش یاغیر. من ایسه خاطیره‌لریمیزی او یاغیشین آلتینا سرمیشم.
زامان قازان‌دیریرام اونلارا، عؤمرونو اوزاتدیغیمی سانیرام بلکه.
بیر واخت سیخیب قوروداجاغام اونلاری... سون داملاسینا قدر...
هله‌لیک...
زامانین ایچینه آتیرام سنی...
زامان‌سیز گلن بختیم...
بیسکویت/ چئویریلمیش حیکایه
بیسکویت
تورکجه‌یه حاضیرلایان:
حسین واحدی
بیر گنج قیز هاوا آلانی‌نین[فرودگاه‌ین] گؤزلمه سالونون دا اوچوشو[پروازی] گؤزله‌ییردی. اوچوشونا نئچه ساعات قالدیغی اوچون، واختین سوووشماسینا گؤره گئدیب بیر کیتاب آلدی. او بیر پاکئت بیسکویت ده آلیب بیر اوتوراجاغین اوستونده ایله‌شیب کیتاب اوخوماغا باشلادی.
یانیندا بیر کیشی ده اوتورموشدو. اودا قزئته اوخویوردو. گنج قیز بیرینجی بیسکویتی یئینده، کیشی نین ده بیردنه بیسکویت یئمه‌سینی آنلادی. او چوخ حیرصله‌نیب آنجاق هئچزاد دئمه دی.
اؤز یانیدا، «راحاتسیز اولماسام یاخشی دیر. اولا بیلر یالنیش ائدیب دیر» دئدی.
بو ایش بیرداهادا تئکرار اولدو. هردفعه قیز بیسکویت یئیینده، کیشی ده بیر بیسکویت یئییردی، کیشی‌نین بو ایشی اونو لاپ حیرصله‌ندیرمیشدی، آنجاق تپکی [عکس العمل] گؤسترمک ایسته‌میردی.
پاکئت‌ده تکجه بیردنه بیسکویت قالاندا، اؤز یانیندا دئدی، «گؤروم ایندی بو ادب‌سیز کیشی نه ائده جک؟».
کیشی سون بیسکویتی یاری بؤلوب، یاریسین یئدی. بو ایشه چوخ اوز ایسته ییردی! او چوخ حیرصله‌نمیشدی. بوآن هاوا آلانین یوکسلته‌جی [ایسپیکئری] اوچاغا مینمک زامانیدی، دئدی.
قادین کیتابی بوکوب، کیشی‌دن آجی باخیش‌لاری ایله آیریلدی. اوچاغین ایچینده صندلینده ایله‌شدی. گؤزلوگونو چانتاسینا قویاندا، چوخ تعجب ائتدی. آلدیغی بیسکویت چانتاسیندایدی. آچیلمامیش و ال دیمه‌میش!
چوخ اوزولموشدو! اؤزوندن آجیقلاندی...
آلدیغی بیسکویتی چانتاسینا قویدوغونو اونوتموشدو. او کیشی، بیسکویت‌لرینی حیرص یئمه‌دن اونلا پایلاشمیشدی.
بو یازینین یازاری بللی دئییل
اینسانلیق قایدالاری
اینسانلیق قایدالاری
حاضیرلایان: حسین واحدی
جیسم سنین‌دیر. اونو سئو، یا دا نیفرت ائت. حیات بویو سنینله بیرلیکده اولا‌جاق. “حیات” آدلانان و یاشادیغین مدتجه داوام ائدن بیر مکتبه داخیل اولموسان. داوام‌لی درس‌لر کئچیریله‌جک و بون‌لار هئچ واخت بیتمه‌یه‌جک، هر گون یئنی حادثه‌لر یاشاماق، اؤیرنمک، تجروبه الده ائتمک فورصتین اولا‌جاق. بعضی‌لری سنین ایدارنده اولا‌جاق. بو تجروبه‌لری یا سئوه‌جکسن، یا دا بوش حساب ائده‌جکسن، آما بون‌لار اولا‌جاق. سهو‌لر یوخ، یالنیز درس‌لر وار. بؤیومک، سیناق و یانیلما مدتی‌دیر. موفقیت‌سیزلیک یالنیز موفقیتین آلت پیلله‌لری‌دیر. اوولکی موفقیت‌سیزلیک‌لر سونراکی اوغورلاری‌نین نماینده‌لری‌دیر.
درس‌لر اؤیرنیلینجه‌یه قدر تکرار ائدیلیر. درس‌لر مختلیف فورما‌لاردا اؤیرنی‌لنه قدر سنه تقدیم اولونا‌جاق. درس‌لرینی تامامیله اؤیرنن‌دن سونرا دیگرلرینه باشلاما حاقین اولا‌جاق.
اؤیرنمک اصلا بیتمز. حیاتین هئچ بیر حیصه‌سی درس‌سیز اولماز، یاشادیغین مدتجه هر آن اؤیرنیله‌جک درس‌لر اولا‌جاق.
“اورا” بورا‌دان داها یاخشی بیر یئر دئییل. حیاتی‌نین هر آنیندا اصلینده بورداسان. بوردان باشقا هر یئر “اورا” اولا‌جاق و هر واخت “اورا” “بورا‌دان” چوخ داها یاخشی گؤرونه‌جک.
سن‌سیز یا دا سنینله. باشقا‌لاری سنین آینان‌دیر. اؤزونده سئویب، یا دا نیفرت ائتدیگین شئی‌لر اولماسا، باشقا اینسانلاری سئوه بیلمز، یا دا نیفرت ائده بیلمزسن.
حیاتدا نه ائتدیگین تامامیله سنه باغلی‌دیر. احتیاجین اولان هر شئیه صاحبسن. اونلارلا نه ائدجه‌یین تامامیله سنین مسئولیتینده‌دیر. سئچیم سنین‌دیر!
دیل بلاسی
دیل بلاسی
یازار: آنتون چئخوو
کؤچورن: حسین واحدی
سحر یالتا‌دان گئری دؤنموش جاوان خانیم ناتالیا میخایلوونا ناهار سوفره‌سینده دیل-بوغازا قویما‌دان ارینه کریمین [Krımın] گؤزل‌لیک‌لرین‌دن بحث ائدیردی. بون‌دان خوشحال‌لانان اری ایسه آروادی‌نین حئیران‌لیق دولو اوزونو نوازیشله سوزه‌رک اونو دینله‌ییر و آرا-سیرا سوال‌لار وئریردی…
- دئییرلر آما اورا‌لاردا یامان باهاچی‌لیق‌دیر؟ - دئیه سؤزآراسی اری خبر آلدی.
- نئجه دئییم سنه؟ آ-آ-تام، منجه بو باها‌لیق صحبتی چوخ شیشیردیلیب. اونا قالسا، یقین هئچ "شیطان" آدلی مخلوق دا دئییلن‌لر قدر قورخونج دئییل. مثلا، بیز یولیا پئتروونا ایله گونو ایگیرمی بئش ماناتا چوخ راحت و صمیمی اوتاق کیرایلمیشدیک. عزیزیم، یاشاماغی باجارماق‌دان چوخ شئی آسیلی‌دیر. البته، اگر کؤنلون‌دن هارا ایسه داغلارا… مثلا، آی-پئترییه گئتمک کئچیرسه، اوندا سن، آیدین مسئله‌دیر کی، اؤزونه بلدچی و آت کیرایه‌له‌ییرسن و اوندا، سؤزسوز کی، خرجین آرتیر. هم ده دهشت آرتیر! آما، واسیاجان، اورا‌لاردا داغلار دا داغ‌دیر ها! تصورونه یوکسک، چوخ یوکسک داغلار گتیر، حتی کیلسه‌دن ده مین دفعه اوجا داغلار… زیروه‌لری دومان ایچینده ایتیب-باتان، اتک‌لرینده ایسه نهنگ قایا‌لار... و شام آغاج‌لاری بیتن… ائه، ایندی اورا‌لاری تصورومده جانلاندیرماغا دا عاجزم!
- هه، بیر د… سن بوردا اولمایاندا من ژورنال‌لاردان بیرینده اورا‌لارداکی تاتار بلدچی‌لر حاقدا یازی اوخوموشدوم… چوخ سیرتیقمیش‌لار! یعنی دوغرودانمی اونلار بو قدر عجایب‌دیرلر؟
عالم گؤزل
عالم گؤزل...
یازار: حسین واحدی
تانریم،
منه دینجلیک وئر، سئومک، الدن یاپیشماق، اؤز گوونج، یولداشلیق، باریش سئورلیک و بوتون گؤزلیک‌لری وئر...
بوتون اینسانلاری سئومک ایسته‌ییرم، باریشی، گؤزل‌لییی اونلارلا پایلاشماق ایسته‌ییرم...
عزیز تانریم، نه گؤزل اولار بئله یاشام،
یولداش اولوب، باریش ایچینده ال- اله وئریب سئوینج له یاشایاق...
اوشاقلاری سئوک، سینیرلاری قالدیراق، اورکلره ایشیق ساچاق، کیمسه‌یه ضرر وئرمه‌ییب، الدن توتاق، بیر-بیریمیزه گولمک یئرینه، بیرگه گولک، سئوینجی بوتون گؤیه، یئره سه‌رک...
عالم گؤزل، حیات گؤزل، سئونلرین گؤزلرینده...
هامی‌نین دوستو آنتون/حیکایه
هامی‌نین دوستو آنتون
یازار: ایستئفان سوئیق
حاضیرلایان: حسین واحدی
حیاتدا چوخ آز آدامین باجارا بیلدیگی ایکی چتین ایش وار. همجینس‌لری آراسیندا بیر نفرده دوشمن قازانما‌دان یاشاماق و داخلی آزادلیغی سایه‌سینده بو یئر اوزونون ان بؤیوک گوجو اولان پولا بویون ایمه‌مه‌ک.
بئله بیر اینسانلا تانیشلیغیم چوخ ساده بیر شکیلده باش توتدو. او دؤنمده کیچیک بیر شهرده یاشاییردیم و بیر گون آخشام اوستو ایتیمی گزدیرمه‌یه چیخمیشدیم. بیردن-بیره ایت عجایب حال‌لارا دوشمه‌یه باشلادی: دلیجه‌سینه یئرده ائشه‌لنیر، زینگیلده‌ییر، اولاییر، آغاج‌لارا سورتونوردو.
قابوس‌نامه‌ده قوناقلیق حیکایه‌سى
قابوس‌نامه‌ده قوناقلیق حیکایه‌سى
قوناق اولما!
یازان: عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر ابن وشمگیر زیار
چئویرن: حسین واحدی
اؤزگه ایله غریبه آداملاری هرگون قوناق ائتمه. هرگون قوناقلارا یاراشیقلی و حاقلى قوللوق ائده بیلمزسن. باخ گؤر بیر آیدا نئچه سئرى اوره‌یین ایسته‌ییر قوناق قبول ائده‌سن؛ اوچ دفعه ایسته‌ییرسن سه، ساده‌جه بیر دفعه قوناق چاغیریب، اوچ سئری‌ده آچاجاغین سوفرانى، بو بیر سئری‌ده آچیب، عیب آختارانلارین آغزینیدا باغلا. ائوینه قوناق گلنده، اونلارین قاباغینا چیخیب، گولر اوزله خوش گلدین دئییب، اونلارا لایق اولان کیمى قوللوق ائت، بوشکور بلخى دئدییى کیمى:
گئجه گوندوز قوناغی تومارلاماق ان گؤزل ایشلردن‌دیر.
Ø سوفرانین آشاغى‌سیندا اوتور
قوناق، چؤرک یئمه‌دن اؤنجه گلیرسه، اونا تازا مئیوه‌لر گتیر یئسین. بیر آز دایان، سونرا اونلاری سوفرایا چاغیر. قوناقلار سنه دئمه‌یینجه: "داها بسدیر گل اوتور"، اوتورما. دئ: نه ته‌هر اوتوروم؟ قویون قوللوق ائدیم.
بیرداها سنى چاغیرسالارسا، اوتوروب اونلارلا چؤرک یئ. آما، بؤیوک قوناقلیق دئییل سن یئر تاپا بیلمه‌یه‌سن، گئت آشاغی‌دا اوتور.
قوناقلاردان عذر ایسته‌مه، عذر ایسته‌مک بازارچى‌لارین ایشى‌دیر. دقیقه‌ده بیر، دئمه: "فلانکس چوخ یئ. هئچ یئمیسن! سنین جانین بونلارین قابیلی یوخدور. سیزه لایق یئمک‌لر حاضیرلایا بیلمه‌دیم. بو دفعه باغیشلایین، گلن سفر جبران ائده‌رم."
بو سؤزلر محتشم اینسانلارین سؤزو دئییل، ایلده بیر دفعه قوناق چاغیرانلارین سؤزودور، بازارچیلارا تای. بئله سؤزلرله قوناق اوتانیب، دویونجا چؤرک یئمه‌میش، سوفرادان آیریلار.
حیکایه یازماغین سیرلاری
حیکایه یازماغین سیرلاری
مشهور یازیچی‌نین مصلحت‌لری
حاضیرلایان: حسین واحدی
مشهور پئرو یازیچی‌سی، خولیو رامون ریبئیرونون*
(1929-1994) حیکایه یازماق ایسته‌ین‌لره توصیه‌لرینی تقدیم ائدیر. قئید ائدک کی، ریوئیرو داها چوخ قیسا حیکایه‌لر مؤلفی کیمی تانینیر. او، لیمادا ادبیات تحصیلی آلیب، 1960-جی ایلده پاریسه کؤچه‌رک اورادا ژورنالیست فعالیتی ایله مشغول اولماغا باشلاییب.
.1 حیکایه حادثه‌دن بحث ائتمه‌لی‌دیر. حادثه‌سیز حیکایه یوخدور. حیکایه‌لر اوخوجو دا بحث ائدیلن حادثنی اؤزونه مخصوص شکیلده دانیشا بیلسین دئیه یارانیر.
2 . حیکایه‌دکی حادثه رئال، یا دا تخیل محصولو اولا بیلر. آما، رئال‌دیرسا تخیل محصولو کیمی، تخیل محصولودورسا رئال حادثه کیمی اولما‌لی‌دیر.
3 . حیکایه قیسا اولما‌لی‌دیر، بیر دفعه‌یه اوخونا بیلمه‌لی‌دیر.
.4 حیکایه‌ده بحث ائدیلن حادثه أیلندیرمه‌لی، هیجانلاندیرما‌لی، تعجب‌لندیرمه‌لی‌دیر. بونلارین هامی‌سینی بیردن ائده بیلیرسه لاپ اعلا. بونلارین هئچ بیرینی باجارمیرسا او حیکایه ساییلمیر.
5 حیکایه‌نین اوسلوبو آچیق اولما‌لی‌دیر؛ یعنی شیشیردیلمیش، دولانباج یوخ. گلین، اونو بوراخاق شعر، یا دا رومانین ایختیارینا.
6 . حیکایه یالنیز گؤسترمه‌لیدی، اؤیرتممه‌لی‌دیر. عکس حالدا روایت اولار.
7 . حیکایه بوتون تئکنیکا‌لاری قبول ائدیر: مونولوق، دیالوق، ساده آنلاتما، یازیشما‌لار، بیر-بیریله علاقه‌سیز متن‌لرین کوللاژی (بویالارین مخلوط ائتمه صنعتی) و سایر. آنجاق بو اصول‌لار حادثه‌نی داغیتماما‌لی و اوخوجو حادثه‌نی بیر ایفاده ایله سونا چاتدیرا بیلمه‌لی‌دیر.
8 . حیکایه‌یه باشلاماق اوچون کاراکتئرین، یا دا کاراکتئرلرین تالئ‌لرینی تعیین ائده‌جک بیر قرار قبول ائتمک مجبوریتینده قالدیق‌لاری بیر دیلئممایلا قارشی-قارشییا اولدوق‌لاری بیر آن، یا دا وضعیتی سئچیلمه‌لی‌دیر.
. 9 حیکایه‌ده اؤلو زامانا یئر یوخدور، لازیم‌سیز هئچ بیر شئی یازیلماما‌لی‌دیر. هر بیر سؤز موطلق ضرورت‌دن دوغما‌لی‌دیر.
.10 سون نه‌قدر گؤزله‌نیلمز و یا غئیری-عادی اولسا دا حیکایه قاچیلماز بیر سونلوغا دوغرو آخما‌لی‌دیر؛ اوخوجو حیکایه‌نین گئدیشینی به‌ینمیرسه دئمه‌لی حیکایه دوزگون یازیلماییب.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* Xulio Ramon Ribeyronun
